Презентация "Словообразующие суффиксы"

Къумукъланы оьктемлиги

Дарсны девизи.

Халкъыбызгъа, элибизге, Юрек салып, шону бил. Адам болмакъ учун бизге Тарыкъ азиз ана тил.

Сёзлюк иш

Иеси-подлежащее

хабарлыкъ-сказуемое

жумла-предложение

сёзню тизими-состав слова

тамур-корень

къошумча-суффикс

Мен иниме оюнчакъ алдым.

Бизин юртубузну артында

агъачлыкъ ерлешген.

Къойчу къойланы багъа.

Къурдашлыкъ акъчагъа

сатылмай.

Дагъыстанда кёп ерлерде

къайырчакъ топуракъ.

Сарихум

Ял алыв мюгьлет

Сюемен ана тилим

Айтгъангъа башлап сёзюм.

Ана тилим абурлап,

Адам болгъангъа оьзюм.

Къумукъ тилим-ана тил,

Ана тилим-къумукъ тил.

Къумукъ тилим-асил тил

Юрегиме ювукъ тил.

Ана тил де, ана да

Янаша юрюй олар.

Олагъа сый этмеген

Оьзю абурсуз болар.

Оюнчакъ =оюн+чакъ

Агъачлыкъ =агъач+лыкъ

Къойчу =къой+чу

Къурдашлыкъ =къурдаш+лыкъ

Къайырчакъ =къайыр+чакъ

Къумукъ тил 5 кл.

Тилден ачыкъ дарс:

«Сёз этеген къошумчалар».

Сёзлеге къошулуп,олардан янгы сёзлер этеген къошумчалагъа

сёз этеген къошумчалар деп айтыла.

-чы,-чи,-чу,-чю;

-лыкъ,-лик,-лукъ,-люк;

-гъыч,-гич,-гъуч,-гюч;

-лы,-ли,-лу,-лю…

Карточка

Къошумчалар къошуп янгы сёзлер этигиз.

Языв…,баш…,сабан…,

охув…,ем…,иш…,ач…,

дос…,таш…,тувар…,

бав…,яхшы…

Карточка

Къошумчалар къошуп янгы сёзлер этигиз.

Язывчу,башчы,сабанчы,охувчу,

емлик,ишчи,ачлыкъ,дослукъ,

ташчы,туварчы,бавчу,яхшылыкъ.

Беклешдирив иш.

Тапшурув 348

Аш- Яз-

Баш- Бичен-

Тав- Юрт-

Чечек- Йыр-

Беклешдирив иш.

Тапшурув 348

Аш- ашчы Яз-язлыкъ

Баш-башчы Бичен-биченлик

Тав-тавлу Юрт-юртлу

Чечек-чечекли Йыр-йырчы

Юрт+лу

Шагьар+лы

Юрт+лу=юртлу

Шагьар+лы=шагьарлы

Ач+гъыч

Бат+

Ач+гъыч=ачгъыч

Бат+гъыч=батгъыч

Юзюм +

Будай+лыкъ

Будай+лыкъ=будайлыкъ

Юзюм+люк=юзюмлюк

Бийив+

Языв+чу

Языв+чу=язывчу

Бийив+чю=бийивчю

Мени дарсдагъы кепим ва кююм нечик эди?

Мен бугюн не этдим?

Янгы сёзлер булан таныш болдумму?

Нечик янгы билимлер алдым?

Нечик къыйынлыкълар гёрдюм?

Уьйге иш:

§49,

тапшурув 347.

«Шиъру тизмек»

… .яшлар болайыкъ,

… . тынглайыкъ.

… .сёзлеге тынглап,

… булан яшайыкъ.

Намус

Арив

Муаллимге

Яхшы

« Ёрав шиъру »

Яхшы яшлар болайыкъ,

Муаллимге тынглайыкъ.

Арив сёзлеге тынглап,

Намус булан яшайыкъ.

Йыр «Дагъыстан»

1.Дагъыстан,къарлы Кавказ менден арек.

2.Гёзле ай ярыкъ гече,азиз анам,

Ата юртума бу яз гелме герек.

Гёзле тынч ятып гече,азиз анам

Къарлы тавланы,емиш бавланы

Оьп чю яшынгны,яз чы къашынгны

Гёрме гьасирет юрек.

Сагъа учуп гелермен.

Припев

Припев

Гёзлегиз мени,гелермен учуп

3.Ач эшингни,анам,ач чюйлеме.

Этип сюювюмден Кавказ ямучу.

Гече гелермен баланг оьз элиме.

Жанымдай гёрген,Ватангъа берген

Борчум кютюп гелермен.

Припев

Дарс битди.

Кёп савболугъуз